Georadar w Domu Turka

Pion śledczy białostockiego oddziału IPN podjął decyzję o przeprowadzeniu badań geofizycznych na posesji Domu Turka, dawnej augustowskiej siedziby UB.

Badania georadarem mają na celu sprawdzenie, czy nie spoczywają tam szczątki zamordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego.

 W ubiegÅ‚ym roku prokuratorzy z biaÅ‚ostockiego IPN wszczÄ™li Å›ledztwo w sprawie zbrodni popeÅ‚nionych przez komunistycznych oprawców w Domu Turka. WedÅ‚ug licznych relacji Å›wiadków, na terenie obiektu funkcjonariusze UB dokonywali zabójstw. Prawdopodobnie ciaÅ‚a byÅ‚y grzebane na posesji przy byÅ‚ej ubeckiej katowni.

- Istnieje podejrzenie, że ofiary byÅ‚y grzebane na terenie i wokóÅ‚ obiektu Domu Turka, dlatego prokuratorzy z OddziaÅ‚owej Komisji Åšcigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w BiaÅ‚ymstoku postanowili zbadać teren Domu Turka - powiedziaÅ‚a "Naszemu Dziennikowi" Barbara Bojaryn-Kazberuk, dyrektor biaÅ‚ostockiego oddziaÅ‚u Instytutu PamiÄ™ci Narodowej.

Ma nadzieję, że badania pomogą uratować to miejsce pamięci. Warto przypomnieć, że właściciel Domu Turka chciał przebudować obiekt na potrzeby galerii handlowej.

Wtedy zaprotestowały organizacje kombatanckie. Ich staraniem Dom Turka został uznany za zabytek, co oddaliło od niego widmo zagłady.

Od kilku lat organizacje patriotyczne, m.in. Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie, ZwiÄ…zek Sybiraków, ZwiÄ…zek PamiÄ™ci Ofiar ObÅ‚awy Augustowskiej 1945 oraz Åšwiatowy ZwiÄ…zek Å»oÅ‚nierzy AK, wspólnie deklarujÄ… chęć utworzenia w Domu Turka szczególnego muzeum.

Władze samorządowe Augustowa popierają ten pomysł. Kilka razy proponowały prywatnemu właścicielowi Domu Turka, że odkupią od niego całą posesję lub zamienią się na posesję o podobnej wartości. Niestety, przedsiębiorca wszystkie te oferty odrzucił.

Dom Turka, augustowskÄ… kamienicÄ™ należącÄ… przed wojnÄ… do rodziny żydowskiej, na poczÄ…tku 1940 r. przejęło NKWD. W tym budynku do czerwca 1941 r. (gdy Sowieci zostali wyparci z Augustowa przez Niemców) wschodni okupanci wiÄ™zili Polaków, stamtÄ…d też NKWD deportowaÅ‚o mieszkaÅ„ców ziemi augustowskiej w gÅ‚Ä…b ZwiÄ…zku Sowieckiego.

NKWD powróciÅ‚o do obiektu jesieniÄ… 1944 r., a w styczniu nastÄ™pnego roku zainstalowano w nim tworzony wedÅ‚ug sowieckich wzorców Powiatowy UrzÄ…d BezpieczeÅ„stwa Publicznego, który stopniowo przejmowaÅ‚ od sowieckich funkcjonariuszy odpowiedzialność za zwalczanie polskiego podziemia niepodlegÅ‚oÅ›ciowego. W lipcu 1945 r. funkcjonariusze UB udzielili pomocy sÅ‚użbom sowieckim przy przeprowadzeniu obÅ‚awy augustowskiej.

Dom Turka byÅ‚ wówczas jednym z miejsc, gdzie przetrzymywano Polaków, których później zgÅ‚adzili funkcjonariusze NKWD w najwiÄ™kszej pacyfikacji na ziemiach polskich po II wojnie Å›wiatowej.